The Unwritten @ Marres

Door een wirwar van straatjes vind ik mijn weg in het pittoreske Maastricht.  De Maas stroomt onder stenen bruggen door, en kijkend richting de heuvels stromen herinneringen terug van zomer lange fietsvakanties, onbekende steden en duizend-en-een nieuwe indrukken. Ik kan me zo voorstellen dat in de loop van de geschiedenis indrukwekkende schepen met tal van mensen voorbij voeren. Heen en weer slingerend tussen het heden, verleden en mijn herinneringen vind ik de plek waar kunstenaars aan de hand van deze thema’s hun werken tonen.

Marres
Vriendelijk word ik welkom geheten in het witte huis aan de Capucijnenstraat. Een medewerker vertelt me dat het huis zijn naam dankt aan de brouwersfamilie die het ooit bewoonde. Marres werd opgericht in 1998 en is een huis voor hedendaagse cultuur met een rijk programma van tentoonstellingen, lezingen en performances. Met directeur Valentijn Byvanckaan het roer wil Marres de bezoekers iets over de geschiedenis vertellen, en nog meer: de bezoekers zich laten afvragen hoe zij er tegenover staan.
 
The Unwritten
De tentoonstelling slingert (net als mijn verhaal zometeen) alle kanten op: van het koloniale verleden van Colombia tot de rellen in het centrum van Londen. Het laat zien hoe ons geheugen werkt, vervormt en hoe het ons misleidt. Voor mijn ogen veranderen kleine kinderen in grote monsters (Boys), en stoffige secretaresses in glansrijke godinnen (Margret). Kunstenaars schijnen hun licht op het soms donkere verleden en laten me nadenken over mijn positie in dit alles. Het is af en toe moeilijk om de rode draad te volgen omdat de perspectieven constant blijven draaien. Toch blijft de tentoonstelling boeien van de ontvangsthal beneden tot de nok van het dak.

Re-trato, 2004, Óscar Muñoz

De eerste ruimte toont een projectie waarin een portret getekend wordt. Er wordt getekend met water op een door zon verhitte steen, waardoor het gezicht steeds vervaagt als een droom bij het wakker worden.  Het werk van Óscar Muñoz oogt misschien eenvoudig, maar vormt een krachtige metafoor voor het constant veranderende geheugen.

Nefandus, 2013, Carlos Motta

Terwijl er in een constant ritme gepeddeld wordt, klinkt een stem die even rustig voortkabbelt. Kijkend naar de schoonheid van de Colombiaanse Caraïben komen de teksten over de donkere invloed van het kolonianisme extra hard binnen. De overheersers legden het volk een Christelijke seksuele moraal op en veroordeelden sodomie. Nefandus zoekt naar de tijd daar voor, toen de rivier nog onbevaren was door de Spaanse overheersers. Het werk is hypnotiserend en schurend tegelijk, en doet je afvragen of het mogelijk is dit pijnlijke deel van de geschiedenis uit te wissen.

Günter K., Margret, collectie van foto’s, documenten en parafernalia, 1960-1970

Dit vertrek voelt als een tijdscapsule: de bank, het behang en de lijsten aan de muur ademen allemaal de tijd van toen zakenman Günter K. en zijn secretaresseMargret een affaire hadden. In de kamer bevindt zich een verzameling foto’s en objecten zoals een paarse bloem, een lege anticonceptiestrip en andere items die uit de koffer van de zakenman komen. Vanaf elke foto kijkt Margret me aan, ze fascineert en maakt me tegelijkertijd ongemakkelijk, alsof ze ieder moment naar binnen kan stappen terwijl je naar haar spullen kijkt. Leeft ze nog? En zou ze weten van het bestaan van deze verzameling? Het werk geeft niet alleen een kijkje in het leven van anderen, maar doet je ook afvragen hoeveel er van jezelf achter blijft voor anderen om naar te gluren.

Klik hier om verder te lezen

---